Op naar het behoud van historisch waardevolle panden in Oostende Terwijl andere partijen op dit moment bezig zijn met coalities, doet Groen positieve voorstellen om onze stad beter te maken. Ook op het vlak van erfgoedbeleid.Het behoud van erfgoed is al heel lang een belangrijk strijdpunt voor Groen. Erfgoed is een troef en de illustratie van het roemrijke verleden van onze stad. Het geeft Oostende karakter. De bouwwoede van dure appartementen vernielt echter veel historisch waardevolle panden. Het stadsbestuur reikt echter veel te gemakkelijk sloopvergunningen uit. In de plaats komen vaak dure appartementen met banale architectuur. Onze stad wordt zo stilaan een grijze betonnen dame in plaats van een koningin der badsteden. Groen pleit voor meer ambitie: erfgoed koesteren in plaats van slopen + architecturale meerwaarde als belangrijker criterium bij het toekennen van bouwvergunningen.

Gemeenteraadslid Wouter De Vriendt vroeg onlangs alle verslagen op van de lokale erfgoedcommissie A.be (opstart in 2010, lokale erfgoedlijst gestemd in gemeenteraad november 2009). Gisteren ontving hij bovendien de antwoorden van het stadsbestuur op zijn schriftelijke vraag van 16 juli 2012. Dit na vele e-mails en telefoons naar het kabinet van de burgemeester, en anderhalve maand na het verstrijken van de wettelijke termijn voor het beantwoorden van een schriftelijke vraag. Voor het eerst beschikken we nu over alle objectieve gegevens om een evaluatie te maken van het lokale erfgoedbeleid.

Vaststelling 1: slechts 1 op 5 historisch waardevolle panden wordt door de Stad Oostende tegen afbraak beschermd

Oostende telt 2.498 historisch waardevolle panden die niet-beschermd en dus kwetsbaar zijn voor afbraak (bron: Vlaamse Inventaris Onroerend Erfgoed VIOE). Daarvan verkregen slechts 457 panden een hoge locuswaarde: slechts 1 op 5. De rest komt voor afbraak in aanmerking en wordt dus de facto vogelvrij verklaard. Het stadsbestuur spreekt over 657 panden met hoge locuswaarde, maar zij rekenen de gewestelijk beschermde panden uit de jaren '90-2000 mee wat natuurlijk niet correct is. Deze moet je buiten beschouwing laten als je over het lokaal erfgoedbeleid spreekt. Want met of zonder lokaal erfgoedbeleid: gewestelijk beschermde panden worden sowieso niet afgebroken.

--> Voorstel Groen: er is in Oostende al veel te veel afgebroken, de erfgoedlijst moet de wetenschappelijk gefundeerde VIOE overnemen en zich niet beperken tot 1/5 ervan.

Vaststelling 2: we stellen ons vragen bij de toewijzing van slechts een lage locuswaarde aan enkele zeer waardevolle, beeldbepalende panden

Een lage locuswaarde zet de deur open voor afbraak. Als we dat weten, valt het toch wel op dat erfgoedpanden gelegen op locaties die interessant zijn voor projectontwikkeling een lage locuswaarde hebben gekregen, niettegenstaande hun meerwaarde en beeldbepalend karakter.

Voorbeelden zijn: het café 'Petit Paris', Nieuwpoortsesteenweg 79-81

In enkele gevallen werd zelfs besloten tot een degradering van 'hoog' naar 'laag': Koninginnelaan 27-29.

Vaststelling 3: de stad Oostende blijft ook na de erfgoedlijst sloopvergunningen uitreiken voor historisch waardevolle panden

De lokale erfgoedcommissie gaf 57 positieve sloopadviezen voor historisch waardevolle panden. Resultaat is 1 sloopvergunning voor pand met hoge locuswaarde en 14 sloopvergunningen voor panden met lage locuswaarde. 15 historisch waardevolle panden werden na toelating van het stadsbestuur afgebroken. Daarbij komen nog de sloopvergunningen uitgereikt door hogere overheden.

Dit gaat vaak om echte erfgoedpareltjes: Café Petit Paris (Petit Paris), rusthuis Les Etoiles (Koningsstraat), Le Lion d'Or (Torhoutsesteenweg), Huize Ter Linden (Kerkstraat), pand Smis (Alfons Pieterslaan), enz. Groen betreurt dat het bestaan van een erfgoedlijst en erfgoedcommissie de sloop van deze gebouwen niet heeft verhinderd.

--> Voorstel Groen: voor historisch waardevolle panden wordt geen sloopvergunning meer uitgereikt. Dat gebeurt nu al in Brugge.

--> Voorstel Groen: erfgoed behouden is een eerste stap, leegstand en verkrotting tegengaan is de tweede stap. Dat willen we doen door:

- dubbele, progressief stijgende boetes. Een eigenaar moet zijn pand ofwel als een goede huisvader beheren ofwel verkopen.

- in hardnekkige gevallen die verloedering van de wijk veroorzaken: in het algemeen belang durven ergaan tot onteigening. Dit gebeurt in Kortrijk.

- een lokale overheid moet het goede voorbeeld geven: bij zoektocht naar infrastructuur voor bijv. kinderopvang, cultuurruimte of sociale huisvesting, wordt eerst gekeken of dit in erfgoedpanden kan worden gerealiseerd. Zo krijgt erfgoed een nieuwe bestemming. Uiteraard is het even belangrijk dat de lokale overheid haar eigen erfgoedpanden goed verzorgt: de jarenlange verkrotting door de sociale huisvestingsmaatschappij De Oostendse Haard van erfgoedpanden op het F. Van Maestrichtplein is een voorbeeld van hoe het niet moet.

Vaststelling 4: erfgoedcommissie telt geen enkele erfgoedspecialist, maar vooral bouwkundigen

Leden zijn: een vertegenwoordiger van de Vlaamse Bouwmeester, een vertegenwoordiger van het architectenbureau De Smet-Vermeulen, 2 stedenbouwkundige ambtenaren, een juridisch adviseur en de directeur van het AGSO. De expertise van deze mensen ligt vooral bij stadsontwikkeling en bouw. Dat is volgens Groen te eenzijdig.

--> Voorstel Groen: er is nood aan meer erfgoedspecialisten en minder stedenbouwkundigen in de commissie. Daarbij kan (o.a.) beroep gedaan worden op heemkundige verenigingen en erfgoedkringen uit Oostende.

Vaststelling 5: de erfgoedcommissie maakt zich ondergeschikt aan stedelijke ontwikkelingsplannen

Een erfgoedcommissie moet onafhankelijk oordelen over de waarde van een pand in verhouding tot zijn omgeving. Het is niet de bedoeling dat de commissie zichzelf in haar werking schikt naar welk ruimtelijk ontwikkelingsplan dan ook. Het is immers net de bedoeling van een erfgoedcommissie om waardevolle panden te behoeden tegen de afbraak die in zo'n ontwikkelingsplan voorzien kan worden. Op 31 augustus 2011 stelde de commissie geen probleem te hebben met de sloop van de H Baelskaai 12 (Oosteroever) "vermits het past in een groter renovatieproject en het ontwikkelingsprofiel van de Oosteroever".

De samenstelling van de erfgoedcommissie is hier natuurlijk niet vreemd aan.

--> Voorstel Groen: de erfgoedcommissie opereert in volle onafhankelijkheid en is logischerwijze niet ondergeschikt aan bestaande stedenbouwkundige plannen.

Vaststelling 6: de erfgoedcommissie is intensief bezig met de ingediende dossiers, formuleert geregeld kritische opmerkingen en laat aanvragers regelmatig terugkomen met gewijzigde plannen

De commissie kwam op 2,5 jaar tijd 24 keer samen. Het gaat daarbij niet altijd om sloopaanvragen, maar vaak ook om verbouwingen en renovaties. De commissie formuleert regelmatig opmerkingen waarbij ze vraagt rekening te houden met het oorspronkelijke karakter van het gebouw. Niettemin resulteerde dit toch in 15 sloopvergunningen voor historisch waardevolle panden.

--> Voorstel Groen: Groen wil de lokale erfgoedcommissie behouden, mits een meer evenwichtige samenstelling en mits de garantie dat historisch waardevolle panden niet meer afgebroken worden. De commissie kan dan oordelen over renovaties, andere afbraken, maar ook architecturale criteria bij nieuwbouwprojecten. Oostende moet het niveau van banale grijze appartementsgebouwen ("koekendozen") overstijgen. Daarom stelt Groen voor om de bevoegdheden van de commissie uit te breiden en er een Commissie Architectuur en Erfgoed van te maken.

--> Voorstel Groen: betrek de Oostendenaar bij het erfgoedbeleid door een signaalkaart erfgoed. Oostendenaars kunnen op de VIOE-lijst zelf aangeven welke waardevolle panden verwaarloosd zijn of leeg staan. Zo worden wijkbewoners bewust gemaakt van het erfgoed in hun wijk.

Vaststelling 7: nog steeds geen oplossing voor Hotel du Louvre

Het stadsbestuur wilde het Hotel du Louvre laten afbreken. Na veel protest en een procedure bij de Raad van State werd de sloopvergunning vernietigd, maar wanneer zal de sloopvergunning door de Stad daadwerkelijk geweigerd worden? Ondertussen gaat de verkrotting verder. Zal dit als ultiem argument ingeroepen worden om de afbraak toch te laten doorgaan?

Het Hotel du Louvre werd op 16 augustus 2012 nog in de erfgoedcommissie besproken. Men blijft mikken op restauratie gevel + nieuwbouw achteraan.

--> Voorstel Groen: veel mensen en organisaties zijn op zoek naar ruimte: daklozen, cultuurorganisaties, sociale verenigingen (bijv. voedselbedeling), etc. Leegstaande panden zouden hiervoor gebruikt moeten worden. Het wordt tijd dat een prachtig pand als het Hotel du Louvre gebruikt wordt, in plaats van leegstaat en verder verkrot.

 Lees hier het antwoord van het stadsbestuur